- Priorytetowe kierunki rozwoju miejskiej logistyki
- Klasyfikacja obiektów logistyki miejskiej
- Jak powinien wyglądać idealny magazyn w mieście?
- System magazynów miejskich w Polsce
- Podsumowanie
Miejska logistyka — to nowy trend gospodarki, który polega na zarządzaniu procesami przepływu pieniędzy, ładunków, transportu i mediów w granicach miast. Dynamiczny rozwój miejskiej logistyki w znacznym stopniu uwarunkowała pandemia spowodowana COVID-19, gdyż popularność rozwiązań e-commerce wpłynęła na wzrost zapotrzebowania na dobrze wyposażone funkcjonalne pomieszczenia magazynowe, które są ulokowane w granicach miast.
Priorytetowe kierunki rozwoju miejskiej logistyki
Jak już zostało wspomniane, głównym czynnikiem, który wpłynął na rozwój magazynów miejskich w XXI w. jest dynamiczne tempo rozwoju e-commerce. Branża potrzebuje nowoczesnych, dobrze wyposażonych magazynów, zlokalizowanych w taki sposób, aby szybko i sprawnie obsługiwać klientów, a przede wszystkim spełniać warunek sprawnej obsługi ostatniej mili. Popularności magazynów miejskich na całym świecie sprzyjają także procesy urbanizacji.
Podstawowymi kierunkami rozwoju miejskich magazynów są: opracowanie nowoczesnych rozwiązań umożliwiających szybką i tanią realizację procesów sortowana i dystrybucji, zapewnienie sprawnego funkcjonowania dużych sieci handlowych, obsługa skomplikowanych łańcuchów logistycznych. Wymagania wobec magazynów w miastach są z roku na rok coraz bardziej rygorystyczne: wynajmujący są zainteresowani pomieszczeniami dobrze wyposażonymi, często poszukują lokali wraz z wykwalifikowaną obsługą, nowoczesnymi powierzchniami biurowymi i dostępem do specjalistycznego oprogramowania. Takich obiektów nie tylko w Polsce, ale na całym świecie nadal jest bardzo mało, a co za tym idzie — koszt nowocześnie urządzonych magazynów może być bardzo wysoki.
Wszystkie elementy, z których składa się logistyka miejska można podzielić na dwie grupy: mające charakter materialny i niematerialny. Elementami o charakterze materialnym są:
- Firmy, działające na terenie miast;
- Ludzie, zamieszkujący miasta;
- Środki transportu, wykorzystywane do przewozu ludzi i ładunków w granicach miast;
- Ładunki;
- Infrastruktura techniczna i obiekty gospodarki komunalnej.
Z kolei obiektami o charakterze niematerialnym są przede wszystkim normy prawne, regulujące przebieg procesów logistycznych w granicach miast. Ta grupa obejmuje również przepływy informacji, regulacje taryfowe itp.
Klasyfikacja obiektów logistyki miejskiej
Wszystkie magazyny, które są ulokowane w granicach miast można podzielić na trzy podstawowe grupy:
- Centra, przeznaczone do przechowywania ładunków różnego typu. W takich centrach można znaleźć zarówno pomieszczenia do przechowywania ładunków gabarytowych, jak również chłodnie, ogrzewane pokoje, pomieszczenia biurowe itp. Najczęściej duże miejskie centra logistyczne są wyposażone w rampę, mają bocznice kolejowe itp. Ich podstawową wadą jest to, że często ich wyposażenie jest przestarzałe, a także są ulokowane w przemysłowych strefach miast;
- Strefy przemysłowe, które zostały zmodernizowane w celu przechowywania w nich różnego rodzaju ładunków. Takie magazyny mają dużą powierzchnię, ale nie są wygodne pod kątem przeprowadzania prac załadunkowych i rozładunkowych;
- Nowoczesne pomieszczenia magazynowe, których we współczesnych miastach jest bardzo mało, a na które zapotrzebowanie stale wzrasta. Są to wielopiętrowe zmechanizowane i zautomatyzowane budynki, jednak wyjątkiem od tej reguły są magazyny ulokowane w Ameryce Północnej – w większości niskie i przeznaczone do obsługi przez wózki widłowe. Wzrasta także popularność podziemnych magazynów, pozwalających na skuteczne rozwiązanie problemu ostatniej mili.
Jak powinien wyglądać idealny magazyn w mieście?
Idealny magazyn ulokowany w granicach miasta, to budynek posiadający 3-4 kondygnacje o wysokości stropu 4,5-6 m, konieczne jest występowanie wind towarowych. Całkowita powierzchnia obiektu powinna wynosić od 1000 do 10 000 m2 lub więcej. Dla osób, które decydują się na wynajem tego typu pomieszczeń bardzo ważnymi czynnikami wpływającymi na dokonanie wyboru są: lokalizacja magazynu (powinna być dogodna z punktu widzenia dostawy towarów), obecność wystarczającej liczby pracowników i optymalne koszty usług pod względem opodatkowania.
Dość często miejskie magazyny znajdują się w strefach przemysłowych, na terenie dawnych fabryk, kolejowych dworców towarowych lub nabrzeży portów towarowych. Takie pomieszczenia z reguły są ukryte przed oczami laika, co jest dość logiczne, ponieważ mieszkańcy i goście powinni podziwiać architekturę, projekt krajobrazu, a nie szare budynki przemysłowe.
System magazynów miejskich w Polsce
Jeszcze 10 lat temu Polska nie była krajem z rozwiniętym systemem magazynów miejskich, gdyż ich łączna powierzchnia wynosiła 6,3 mln mkw. Ostatnio sytuacja uległa znacznym zmianom i przed rozpoczęciem pandemii spowodowanej przez COVID-19 podobne pomieszczenia miały już powierzchnię 21 mln mkw, a większość z nich znajdowała się na terenie dużych aglomeracji. Jednocześnie powierzchnia magazynów wynajmowanych przez poszczególne obiekty, prowadzące działalność gospodarczą, jest mniejsza niż w przypadku magazynów podmiejskich. Na przykład w Warszawie wynajmowana powierzchnia magazynów wynosi średnio 2000 mkw, podczas gdy średnia wynajmowana powierzchnia w województwie mazowieckim wynosi już 6000 mkw (dane z 2018 r.).
Wśród podstawowych grup klientów zainteresowanych wynajmem miejskich magazynów w Polsce są przede wszystkim firmy, które zajmują się sprzedażą detaliczną, mniejsi producenci, laboratoria badawczo-rozwojowe itp. Podaż w branży, mimo wysokiego popytu, nie jest duża: łączna powierzchnia miejskich magazynów wynosi zaledwie 8% łącznej powierzchni magazynów, które są dostępne w kraju. Dotkliwym problemem w Polsce jest także brak hubów kurierskich i cross-docków, co często uniemożliwia podążanie za trendem same day delivery.
Analizując dynamikę wynajęcia magazynów miejskich w Polsce, należy również stwierdzić, że ze względu na ich często niewygodną lokalizację, a także brak nowoczesnego wyposażenia klienci, pomimo posiadania potrzeby wynajęcia magazynu w mieście, rezygnują z tego pomysłu i znajdują lepsze magazyny w okolicach. W efekcie rocznie około 9% powierzchni magazynów miejskich nie jest wynajmowanych.
Podsumowanie
Analizując sytuację magazynów miejskich w Polsce i na świecie można wywnioskować, że ich dynamiczny rozwój jest jednym z kluczowych trendów rozwoju współczesnej branży logistycznej. Jednocześnie na tym polu obserwowane są liczne problemy, które są przede wszystkim związane z odpowiednim wyposażeniem magazynów. Trudności te nadal wymagają rozwiązania.
